Zerdeçal, Zingiberaceae familyasına ilişkin Curcuma longa bitkisinden elde edilen bir baharattır. Zerdeçal, güçlü bir sarı renge sahip olan kökten elde edilir ve çoklukla toz formunda kullanılır. Zerdeçal, bilhassa Güney Asya mutfağında yaygın olarak kullanılan bir baharattır ve curry tozunun ana bileşenlerinden biridir.
Zerdeçal, içerdiği faal bileşikler nedeniyle sıhhat faydaları ile de ünlüdür. En kıymetli faal bileşik curcumin olarak bilinir. Curcumin, antioksidan, anti-enflamatuar, antikanser ve antimikrobiyal özelliklere sahip olabilir ve sıhhat üzerinde olumlu tesirler yapabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle, zerdeçal, klâsik tıp ve alternatif tıp alanlarında kullanılan bir doğal dayanak olarak da popülerdir.
Zerdeçal, çeşitli yemeklere ve içeceklere tat, aroma ve renk katmak için kullanılabilir. Ayrıyeten kozmetik eserlerde, boya üretiminde ve dokuma boyama üzere endüstriyel uygulamalarda da kullanılabilir. Fakat, zerdeçalın yüksek renklilik özelliği nedeniyle dikkatli kullanılması gerekmektedir, zira leke bırakabilir.
ZERDEÇALIN YARARLARI NELERDİR?
Zerdeçal, sıhhat üzerinde çeşitli potansiyel yararları olan bir baharattır. İşte zerdeçalın bilinen birtakım yararları:
-
Antioksidan özellikler: Zerdeçal, içerdiği curcumin isimli bileşik nedeniyle güçlü antioksidan özelliklere sahiptir. Antioksidanlar, bedendeki özgür radikallerle savaşarak hücre hasarını azaltabilir ve yaşlanma sürecini yavaşlatabilir.
-
Anti-enflamatuar özellikler: Curcumin, zerdeçalın en kıymetli etkin bileşenidir ve güçlü anti-enflamatuar özelliklere sahip olabilir. Enflamasyon, birçok hastalığın temelinde yer alan bir süreçtir ve zerdeçalın anti-enflamatuar tesirleri, inflamatuar durumların azalmasına yardımcı olabilir.
-
Bağışıklık sistemini destekleme: Zerdeçal, bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olabilir. Antioksidan ve anti-enflamatuar özellikleri, bağışıklık sistemini destekleyerek bedenin hastalıklara karşı daha güçlü bir savunma sistemi oluşturmasına yardımcı olabilir.
-
Sindirim sıhhatini destekleme: Zerdeçal, sindirim sıhhatini destekleyebilir. Sindirim sistemi üzerinde rahatlatıcı tesirleri bulunan zerdeçal, sindirim sorunlarını azaltabilir ve mide sıhhatini destekleyebilir.
-
Kalp sıhhatini destekleme: Zerdeçal, kalp sıhhatini destekleyebilir. Curcumin, kan basıncını düşürebilir, kolesterol düzeylerini dengeleyebilir ve kalp-damar sıhhatini destekleyebilir.
-
Eklem sıhhatini destekleme: Zerdeçal, eklem sıhhatini destekleyebilir. Anti-enflamatuar özellikleri sayesinde, eklem iltihaplarını azaltabilir ve eklem rahatsızlıklarının semptomlarını hafifletebilir.
Ancak, zerdeçalın tıbbi kullanımıyla ilgili daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir ve zerdeçal destekleri kullanmadan evvel bir sıhhat uzmanına danışmak değerlidir, bilhassa hamilelik, emzirme yahut rastgele bir kronik sıhhat durumu olanlar için. Ayrıyeten, zerdeçalın yüksek dozlarda alınması kimi bireylerde yan tesirlere neden olabilir, bu nedenle önerilen dozlar dikkate alınmalıdır.
ZERDEÇAL HANGİ YEMEKLERDE KULLANILIR?
Zerdeçal, güçlü bir sarı renge sahip olduğu için çeşitli yemeklere tat, aroma ve renk katmak için kullanılabilir. Bilhassa Güney Asya mutfaklarında yaygın olarak kullanılan zerdeçal, aşağıdaki üzere farklı yemek ve içeceklerde kullanılabilir:
-
Curry: Curry tozu, zerdeçalın kıymetli bir bileşenidir ve Güney Asya mutfaklarında yaygın olarak kullanılır. Tavuk, kuzu, sebzeler yahut deniz eserleri üzere farklı et ve sebzelerle yapılan curry yemekleri, zerdeçalın güçlü renk ve aroma özelliklerinden yararlanır.
-
Pilav: Zerdeçal, pirinç pilavlarına hoş bir sarı renk vermek için kullanılabilir. Pirinçle birlikte kaynamaya bırakılarak yahut suya karıştırılarak kullanılabilir.
-
Çorbalar: Zerdeçal, çeşitli çorbaların içine eklenerek lezzet ve renk katmak için kullanılabilir. Bilhassa tavuk çorbası, mercimek çorbası, sebzeli çorba üzere çeşitli çorba tanımlarında kullanılabilir.
-
Soslar ve marinatlar: Zerdeçal, soslar ve marinatlar için hoş bir tat ve renk katkısı yapabilir. Bilhassa et yahut zerzevatları marine etmek için kullanılan karışımlarda yer alabilir.
-
Sebzeler: Zerdeçal, zerzevatları lezzetlendirmek ve renklendirmek için kullanılabilir. Bilhassa karnabahar, havuç, patates üzere sebzelerle yapılan yemeklerde zerdeçal kullanılabilir.
-
İçecekler: Zerdeçal, sıcak yahut soğuk içeceklerde de kullanılabilir. Bilhassa zerdeçal çayı yahut zerdeçal latte üzere içecekler, zerdeçalın sıhhat faydalarından faydalanmak için tercih edilebilir.
-
Tavuk ve kuzu yemekleri: Zerdeçal, tavuk ve kuzu yemeklerine tat ve aroma katmak için kullanılabilir. Tavuk yahut kuzu yahnisi, kebaplar yahut ızgara yemeklerde zerdeçal kullanılabilir.
Bunlar yalnızca zerdeçalın kullanılabileceği birtakım örneklerdir ve zerdeçal, lezzet ve renk katmak için birçok farklı yemekte kullanılabilir. Lakin, kullanacağınız ölçüsü dikkatli bir biçimde ayarlamak değerlidir, zira zerdeçalın güçlü sarı rengi, yemeklere ağır bir renk verebilir ve leke bırakabilir.